Leczenie objawowe ostrych i przewlekłych stanów lękowych, napięcia emocjonalnego i pobudzenia. Nie wszystkie stany lękowe, napięcia emocjonalne i pobudzenia wymagają stosowania leków. Często są one objawem choroby psychicznej i można je leczyć z zastosowaniem innych środków lub przez zwalczanie choroby podstawowej.

Dawkowanie leku zależy od indywidualnej reakcji na lek, wieku pacjenta, jego płci oraz rodzaju i nasilenia choroby. Obowiązuje zasada, że należy stosować najmniejszą skuteczną dawkę a leczenie powinno trwać jak najkrócej. O ile lekarz nie zaleci inaczej, należy przestrzegać następujących zaleceń. Wymagające leczenia farmakologicznego stany napięcia emocjonalnego, pobudzenia lub lęku: dawka dobowa leku wynosi na ogół 1-3 tabl. (10 do 30 mg medazepamu) podawana w 2-3 dawkach podzielonych lub raz/dobę, wieczorem. Jeżeli dawka 30 mg/dobę nie powoduje pożądanego wyniku leczenia, lekarz może zalecić stosowanie preparatu w dawce do 6 tabl./dobę. Zaleca się przyjmowanie leku wieczorem. Szczególne zalecenia dotyczące dawkowania: u pacjentów w wieku podeszłym lub w złym stanie ogólnym oraz u pacjentów z niewydolnością serca i/lub hipotensją, którzy szczególnie silnie reagują na benzodiazepiny oraz u pacjentów z organicznymi schorzeniami mózgu należy starannie rozważyć konieczność stosowania leku. Dotyczy to także pacjentów z zaburzoną czynnością wątroby i nerek. W leczeniu ostrych stanów napięcia emocjonalnego, pobudzenia lub lęku preparat należy stosować w pojedynczych dawkach lub kilka dni. W leczeniu przewlekłych stanów napięcia emocjonalnego, pobudzenia lub lęku czas trwania kuracji zależy od przebiegu choroby. Po 2 tyg. stosowania codziennie lekarz powinien stopniowo zmniejszać dawkę w celu stwierdzenia, czy dalsze stosowanie leku jest konieczne. Kuracja nie może trwać dłużej niż 4 tyg. Po długotrwałym stosowaniu zaleca się kontrolę morfologii krwi i parametrów czynności wątroby. Po dłuższym stosowaniu (powyżej 1 tyg.) w razie odstawiania leku, należy dawkę zmniejszać stopniowo. Należy przy tym liczyć się z możliwością wystąpienia objawów odstawiennych. Stosowanie u dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat. Nie zostało określone bezpieczeństwo i skuteczność leczenia dzieci i młodzieży poniżej 18 lat, dlatego nie należy stosować medazepamu w tej grupie wiekowej.

Tabl. należy przyjmować niezależnie od posiłków, nie rozgryzając, z wystarczającą ilością płynu. W przypadku stosowaniu leku wieczorem należy go przyjmować około pół godz. przed położeniem się spać i nie bezpośrednio po posiłku, ponieważ wówczas może dojść do opóźnionego wystąpienia działania i w zależności od długości trwania snu - do wystąpienia następnego dnia rano objawów zmęczenia i trudności w koncentracji.

Preparatu nie należy stosować w przypadku: znanej nadwrażliwości na medazepam, inne benzodiazepiny lub którykolwiek składnik preparatu; występowania uzależnienia w wywiadzie; miastenii; ostrego zatrucia alkoholem, środkami nasennymi lub przeciwbólowymi, albo lekami psychotropowymi (leki neuroleptyczne, przeciwdepresyjne lub lit); ataksji móżdżkowej lub rdzeniowej; jaskry z zamkniętym kątem przesączania; ciężkiego uszkodzenia wątroby (np. żółtaczka cholestatyczna); zespołu bezdechu sennego. Preparat nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci i młodzieży ze względu na niedostateczne doświadczenie na temat stosowania leku w tej grupie wiekowej.

W początkowym okresie stosowania leku lekarz powinien kontrolować indywidualną reakcję pacjenta na lek, aby odpowiednio szybko rozpoznać ewentualne przedawkowanie. Dotyczy to szczególnie pacjentów w wieku podeszłym lub w złym stanie ogólnym oraz pacjentów ze schorzeniami organicznymi mózgu, niewydolnością krążenia i oddychania oraz zaburzeniem czynności wątroby i nerek. Należy udzielić pacjentom szczegółowych wyjaśnień odnośnie postępowania w warunkach życia codziennego, z uwzględnieniem szczególnych sytuacji życiowych (np. praca zawodowa). Podczas stosowania preparatu przez wiele tyg. występuje ryzyko rozwoju uzależnienia psychicznego i fizycznego. Dalsze stosowanie jest dopuszczalne jedynie w razie istnienia pilnego wskazania po starannym rozważeniu korzyści terapeutycznych oraz ryzyka rozwoju uzależnienia. Po zastosowaniu leku w poradni w celu diagnostycznym pacjent może opuścić poradnię dopiero po godzinie i powinien udać się do domu z osobą towarzyszącą. Należy zwrócić uwagę pacjentowi, że nie może spożywać alkoholu. Zjawisko tolerancji wykazano dla działania uspokajającego benzodiazepin. Długotrwałe zażywanie pochodnych benzodiazepin może doprowadzić do psychicznego i fizycznego uzależnienia. Ryzyko uzależnienia zwiększa się wraz z wydłużonym okresem leczenia. Należy szczególnie ostrożnie stosować lek u pacjentów wykazujących skłonność do uzależnienia lub nadużywania alkoholu, narkotyków i leków. Długotrwałe leczenie należy przerywać stopniowo. W przypadku wystąpienia uzależnienia fizycznego, nagłe przerwanie leczenia spowoduje wystąpienie zespołu odstawiennego. Po nagłym przerwaniu leczenia obserwowano skrajną postać zaburzeń lękowych, stany napięcia nerwowego, niepokój (zwłaszcza ruchowy), stany splątania i drażliwości. W poważniejszych przypadkach przerwaniu leczenia towarzyszyły także następujące objawy: utrata poczucia własnej realności i depersonalizacja, przeczulica słuchowa, zdrętwienie i mrowienie kończyn, nadwrażliwość na światło, hałas i dotyk, halucynacje lub napady padaczkowe. Nawrót bezsenności i zaburzeń lękowych: Po nagłym odstawieniu leku może nastąpić przemijające nasilenie zaburzeń lękowych lub może wystąpić bezsenność. Objawom tym mogą dodatkowo towarzyszyć zmiany nastroju, niepokój, zaburzenia snu, a także niepokój (zwłaszcza ruchowy). Z tego powodu należy unikać nagłego przerwania leczenia i stopniowo zmniejszać dobowe dawki leku. Pochodne benzodiazepiny mogą wywoływać amnezję następczą. Objawy amnezji następczej występują najczęściej kilka godzin po zażyciu leku. W takim przypadku należy zapewnić choremu 7-8 h nieprzerwanego snu. W czasie stosowania benzodiazepin mogą wystąpić następujące reakcje psychiczne i paradoksalne: niepokój (zwłaszcza ruchowy), rozdrażnienie, zwiększenie agresywności, majaczenia i koszmary nocne, napady wściekłości, halucynacje, psychoza, niestosowne zachowanie oraz inne działania niepożądane. W przypadku wystąpienia wyżej wymienionych objawów należy przerwać stosowanie leku. Prawdopodobieństwo wystąpienia powyższych działań niepożądanych jest większe u dzieci i osób w wieku podeszłym. Bezpieczeństwo i skuteczność stosowania leku u dzieci nie zostały dotychczas dostatecznie zbadane, dlatego nie należy go stosować w tej grupie wiekowej. U pacjentów w wieku podeszłym należy stosować min. dawki skuteczne, ze względu na ryzyko ataksji lub nadmiernego uspokojenia. Zaleca się stosowanie mniejszych dawek leku u pacjentów z przewlekłą niewydolnością układu oddechowego ze względu na możliwość wystąpienia hipowentylacji. Nie zaleca się stosowania leku u pacjentów z ostrą niewydolnością wątroby, ponieważ może dojść do encefalopatii. U pacjentów z niewydolnością nerek lek należy stosować bardzo ostrożnie. Lek należy ostrożnie stosować u pacjentów z ostrą jaskrą zamkniętego kąta, chorobami płuc oraz pacjentów bardzo osłabionych i wyczerpanych. Benzodiazepiny powinny być stosowane z ostrożnością u pacjentów wykazujących skłonność do nadużywania alkoholu, narkotyków i leków. Nie zaleca się stosowania u pacjentów z pierwotnymi objawami depresji w postaci spowolnienia psychoruchowego, z depresją dwubiegunową i u pacjentów z objawami psychotycznymi. Nie zaleca się również stosowania pochodnych benzodiazepiny u pacjentów z cięższymi postaciami depresji z myślami samobójczymi. Zwłaszcza w początkowej fazie leczenia, z powodu zwiększonego ryzyka samobójstwa, konieczne jest, aby pacjent z objawami depresji przebywał pod ścisłą kontrolą lekarską. Produkt zawiera laktozę, nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp) lub zespołem złego wchłaniania glukozygalaktozy. Medazepam stosowany w dawkach terapeutycznych może zaburzać szybkość reagowania na bodźce w takim stopniu, że występuje znaczne pogorszenie zdolności do uczestniczenia w ruchu drogowym lub obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Niewystarczająca ilość snu podczas leczenia może powodować osłabienie sprawności psychicznej. Po jednoczesnym przyjmowaniu alkoholu następuje dalsze znaczne zaburzenie zdolności prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Pochodne benzodiazepiny podawane jednocześnie z innymi lekami działającymi na OUN (barbituranami, opioidami, lekami przeciwpsychotycznymi, przeciwdepresyjnymi, lekami nasennymi, znieczulającymi, przeciwdrgawkowymi, przeciwhistaminowymi, częściowo także z lekami przeciwbólowymi) alkoholem oraz innymi substancjami wpływającymi na OUN mogą nasilać ich działanie depresyjne na OUN. Nie jest zalecane równoczesne stosowanie z alkoholem: działanie uspokajające produktu nasila alkohol. Może wystąpić nasilenie działania leków zmniejszających napięcie mięśni. Po jednoczesnym przyjmowaniu cymetydyny, disulfiramu lub omeprazolu działanie medazepamu może być silniejsze i bardziej długotrwałe. U osób palących może dojść do przyśpieszenia wydalania medazepamu. Teofilina w małych dawkach znosi działanie uspokajające medazepamu. Medazepam może hamować działanie lewodopy. W rzadkich przypadkach medazepam może hamować metabolizm fenytoiny i nasilać jej działanie. Fenobarbital i fenytoina mogą przyśpieszać metabolizm medazepamu. Do interakcji farmakokinetycznych może dochodzić, kiedy benzodiazepiny stosowane są w skojarzeniu z lekami wpływającymi na ich metabolizm. Leki hamujące niektóre enzymy wątrobowe (w szczególności układ enzymatyczny cytochromu P450) mogą zwiększać stężenie benzodiazepin i nasilać ich działanie. Ze względu na to, że medazepam jest wolno usuwany z organizmu należy brać możliwość wystąpienia interakcji nawet po zakończeniu jego przyjmowania. Nie można przewidzieć rodzaju i nasilenia interakcji w przypadku jednoczesnego długotrwałego stosowania innych leków, np. leków przeciw nadciśnieniu tętniczemu o działaniu na OUN, β-adrenolityków, leków przeciwcukrzycowych, glikozydów nasercowych i doustnych leków antykoncepcyjnych. Dlatego zaleca się szczególną ostrożność w razie jednoczesnego stosowaniu tych leków i medazepamu, zwłaszcza w początkowym okresie jego przyjmowania. Przed przepisaniem medazepamu lekarz powinien wyjaśnić, czy pacjent stosuje długotrwale inne leki.

Stosowanie pochodnych benzodiazepiny w okresie ciąży może mieć szkodliwy wpływ na płód. Nie zaleca się stosowania produktu w okresie ciąży i karmienia piersią. Jeśli pacjentka zajdzie w czasie leczenia w ciążę lub ją podejrzewa, powinna się natychmiast skontaktować z lekarzem. Lek może być stosowany w ciąży jedynie w sytuacji, gdy jego zastosowanie u matki jest bezwzględnie konieczne, a stosowanie bezpieczniejszego leku alternatywnego jest niemożliwe lub przeciwwskazane. Wydaje się, że ryzyko wystąpienia zaburzeń rozwojowych w przypadku przyjmowania dawek leczniczych we wczesnej ciąży jest małe, jednak w niektórych badaniach epidemiologicznych wykazano zwiększenie ryzyka wystąpienia rozszczepienia podniebienia. Istnieją doniesienia o przypadkach wad wrodzonych i opóźnienia umysłowego u dzieci, które w okresie płodowym były narażone na większe dawki leku w następstwie przedawkowania lub zatrucia. W razie przyjmowania medazepamu w ciąży w dużych dawkach lub przez długi okres może dojść do zjawiska uzależnienia i wystąpienia objawów odstawiennych u noworodka (nadmierna aktywność, pobudliwość, hipotensja, zaburzenie odruchu ssania itp.). Po stosowaniu leku w okresie porodu może dojść do wystąpienia tzw. „floppy infant syndrome” (zespół dziecka wiotkiego - obniżone ciśnienie tętnicze krwi noworodka, obniżona temperatura ciała noworodka, zaburzenia oddychania i trudności w przyjmowaniu płynów). Produkt podawany kobiecie w końcowym okresie ciąży lub w czasie porodu w dużych dawkach może być przyczyną wystąpienia hipotermii, hipotonii lub umiarkowanych zaburzeń oddychania u noworodka. Ponadto noworodki, których matki stosowały pochodne benzodiazepiny w końcowym okresie ciąży mogą być narażone na ryzyko uzależnienia fizycznego lub objawów odstawiennych. Preparatu nie należy stosować w okresie karmienia piersią, ponieważ medazepam i jego metabolity przenikają do mleka kobiecego. Stosunek stężeń w mleku i osoczu krwi wykazuje znaczne różnice międzyosobnicze. Medazepam jest przez niemowlęta metabolizowany znacznie wolniej niż przez dzieci lub dorosłych. W razie pilnych wskazań do stosowania leku należy przerwać karmienie piersią.

Działania niepożądane występują zazwyczaj na początku leczenia i ustępują w miarę jego kontynuowania. Działania niepożądane medazepamu podano poniżej z podziałem na układy i narządy, których dotyczą i z częstotliwością występowania, jeżeli była ona dostępna. Zaburzenia serca: (rzadko) bradykardia, niedociśnienie. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: (rzadko) agranulocytoza. Zaburzenia układu nerwowego: (często) senność, uczucie pustki w głowie, zawroty głowy, uczucie zmęczenia; (niezbyt często) ból głowy, depresja, drżenie, zmiana mc., zaburzenia pamięci, niepamięć, zaburzenia koncentracji uwagi, dezorientacja, zaburzenia koordynacji, objawy wegetatywne; (rzadko) reakcje paradoksalne, takie jak drażliwość, pobudzenie, gniew, zachowania agresywne lub wrogie, zwiększone pobudzenie psychoruchowe, nerwowość, lęk, bezsenność, omamy, skłonność do samobójstwa, skurcze mięśni, w przypadku wystąpienia reakcji paradoksalnych należy przerwać stosowanie leku (w porozumieniu z lekarzem), w wielu przypadkach pacjenci wykazujący wymienione objawy przyjmowali też inne leki o działaniu ośrodkowym i/lub występowały u nich zaburzenia psychiczne. W jednym przypadku wysunięto hipotezę, iż pacjenci z zaburzeniami osobowości typu „borderline”, zachowaniami agresywnymi w wywiadzie, nadużywaniem alkoholu lub leków, pacjenci cierpiący na zespół stresu pourazowego są najprawdopodobniej narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia powyższych działań niepożądanych; (bardzo rzadko) dystonia, ataksja, osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia motoryki, padaczka, zaburzenia mowy, objawy paranoi, depersonalizacja, zbyt silne działanie uspokajające podczas dnia. U pacjentów z występującą wcześniej depresją może dojść do jej nasilenia. Zaburzenia oka: (rzadko) zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, oczopląs, nieostre widzenie), podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia: (rzadko) ból w klatce piersiowej, zahamowanie czynność ośrodka oddechowego (szczególnie u pacjentów ze zwężeniem dróg oddechowych oraz u pacjentów z uszkodzeniem mózgu), skurcz głośni. Należy pamiętać o możliwości wystąpienia tego działania niepożądanego w razie jednoczesnego stosowania medazepamu z innymi lekami działającymi na OUN. Zaburzenia żołądka i jelit: (rzadko) zaburzenia czynności żołądka i jelit, nudności, wymioty, bóle brzucha, zaparcia, biegunka, suchość jamy ustnej. Zaburzenia nerek i dróg moczowych: (rzadko) nietrzymanie lub zatrzymanie moczu. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: (rzadko) skórne reakcje alergiczne (świąd, zaczerwienienie skóry, wysypka). Zaburzenia endokrynologiczne: (rzadko) hiperprolaktynemia. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: (rzadko) zwiększenie apetytu, jadłowstręt. Zaburzenia układu immunologicznego: (rzadko) reakcje alergiczne, anafilaksja. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: (rzadko) zaburzenia czynnościowe wątroby, cholestaza, żółtaczka. Zaburzenia układu rozrodczego i piersi: (rzadko) zaburzenia czynności płciowych, obniżenie libido, zaburzenia miesiączkowania i owulacji, ginekomastia, bóle piersi. Po dłuższym lub wielokrotnym stosowaniu preparatu jego działanie może być słabsze. Podczas stosowania leku codziennie przez kilka tyg. występuje ryzyko rozwoju uzależnienia. Dotyczy to nie tylko nieprawidłowego przyjmowania zbyt dużych dawek, lecz także stosowania dawek leczniczych. Opisywano przypadki nadużywania benzodiazepin. Ze względu na działanie preparatu polegające na rozluźnianiu mięśni, może wystąpić, szczególnie u osób w wieku podeszłym, ryzyko upadku. Działania niepożądane na ogół ustępują po zmniejszeniu dawki. Zazwyczaj można im zapobiec poprzez staranne indywidualne ustalenie dawki leku.

Badając pacjenta, który przedawkował medazepam, należy brać pod uwagę możliwość przyjęcia większej liczby leków, w celu samobójstwa. Objawy przedawkowania występują z większym nasileniem po spożyciu alkoholu lub innych środków o działaniu hamującym na OUN. Do objawów niewielkiego przedawkowania należą m.in. oszołomienie, senność, ataksja, dyzartria, obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, osłabienie mięśni. W przypadku ciężkiego zatrucia może dojść do ośrodkowego zaburzenia czynności układu sercowonaczyniowego i oddechowego (zasinienie skóry i błon śluzowych, utrata przytomności aż do zatrzymania oddychania, zatrzymanie akcji serca). W takich przypadkach konieczna jest intensywna terapia. W okresie ustępowania objawów może wystąpić stan silnego pobudzenia. W początkowym okresie po zatruciu należy wykonać płukanie żołądka i/lub sprowokować wymioty oraz podać środki zmniejszające wchłanianie z przewodu pokarmowego (np. węgiel aktywowany). Oprócz kontrolowania oddychania, częstotliwości akcji serca, ciśnienia krwi i temperatury ciała należy podać dożylnie płyny oraz zastosować środki wspomagające i przygotować środki do leczenia ewentualnej niedrożności dróg oddechowych. W przypadku hipotensji można podać leki sympatykomimetyczne. W przypadku wystąpienia niewydolności oddechowej, wywołanej przez działanie rozluźniające mięśnie, należy stosować wspomaganie oddechu. Leki z grupy antagonistów morfiny są przeciwwskazane. Ze względu na silne wiązanie medazepamu z białkami osocza i dużą objętość dystrybucji medazepamu i jego metabolitów, skuteczność wymuszonej diurezy lub hemodializy po zatruciu wyłącznie medazepamem jest mała. W celu zniesienia hamującego wpływu benzodiazepin na OUN można zastosować flumazenil - lek z grupy antagonistów benzodiazepin.

Medazepam jest substancją psychotropową z grupy 1,4-benzodiazepin o silnych właściwościach łagodzenia napięcia emocjonalnego, pobudzenia i lęku oraz o działaniu sedatywnym i nasennym. Ponadto medazepam w większych dawkach zmniejsza napięcie mięśni oraz działa przeciwdrgawkowo. Medazepam wiąże się w niewielkim stopniu ze swoistymi receptorami w OUN oraz w poszczególnych narządach obwodowych. Receptory dla benzodiazepin w OUN są ściśle czynnościowo związane z receptorami GABA-ergicznego układu przekaźników. Po związaniu się z receptorem dla benzodiazepin medazepam nasila hamujące działanie przekaźnictwa GABA-ergicznego.

1 tabl. zawiera 10 mg medazepamu oraz laktozę jednowodną.