Senat: Promowanie karmienia piersią na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Dzieci

„Karmienia piersią nie da się zastąpić żadną sztuczną mieszanką (…) Mleko matki dostosowuje się do potrzeb noworodka, nawet do pory dnia” – mówiła przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Dzieci senator Alicja Chybicka, otwierając posiedzenie tego zespołu 28 sierpnia 2023 r., poświęcone roli mleka matki w procesie leczenia wcześniaka.

Eksperci podkreślali, że karmienie piersią to najlepszy sposób żywienia noworodka, zapewniający wszystko to, co niezbędne do jego prawidłowego rozwoju. Jest ono korzystne także dla zdrowia karmiących kobiet, a przeciwskazań jest niewiele. Wskazywali na potrzebę propagowanie karmienia naturalnego. Opowiadali się za promowaniem karmienia piersią powyżej 12 miesięcy. Apelowali też o poprawę warunków na oddziałach intensywnej terapii dla wcześniaków, tak aby umożliwić kontakt matki z dzieckiem. Postulowali ponadto refundację sprzętu laktacyjnego.

Omawiając przeciwskazania do karmienia piersią w okresie noworodkowym, konsultant krajowy w dziedzinie neonatologii prof. Ewa Helwich podkreśliła, że bezwzględnych przeciwskazań jest kilka. Związane są one z chorobami wrodzonymi metabolicznymi dziecka takimi, jak galaktozemia klasyczna i wrodzony niedobór laktazy. W wypadku noworodków chorych na fenyloketonurię, warianty galaktozemii i chorobę syropu klonowego należy ograniczyć, ale nie wykluczyć, podawanie mleka kobiecego. Piersią nie powinna karmić matka, która jest zakażona HIV, choruje na sepsę lub gruźlicę. Jak zaznaczyła prof. Ewa Helwich, w wypadku HIV i gruźlicy jest to ograniczenie względne, jeśli matka jest w trakcie leczenia i jest nikła możliwość zakażenia dziecka.

Zdaniem prof. Ewy Helwich przeszkodą w karmieniu naturalnym nie są przeciwskazania, ale bariery. W szczególności dotyczy to wcześniaków. Przedwcześnie urodzone dziecko musi przebywać przez wiele tygodni lub kilka miesięcy na oddziale intensywnej terapii. Większość takich oddziałów nie ma zaplecza dla matek co utrudnia, a czasami uniemożliwia karmienie naturalne.

Prof. Ewa Helwich przypomniała, że w 2014 r. Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci opublikowało stanowisko dotyczące zasad żywienia zdrowych niemowląt, w 2016 r. – karmienia piersią, a w 2021 r. ukazała się aktualizacja obu stanowisk. Eksperci zalecają w nim wyłączne karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka. Powinno być ono kontynuowane do 2. roku życia, a nawet dłużej, jeśli będzie to pożądane przez matkę i dziecko. W 2023 r. rozpocznie się realizacja programu pilotażowego dotyczącego kompleksowej opieki rozwojowej nad dziećmi urodzonymi przedwcześnie KORD.

Prezes Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego prof. Teresa Jackowska poinformowała, że wiele badań i analiz potwierdza związek wyłącznego 6-miesięcznego karmienia piersią ze zmniejszoną częstością występowania infekcji górnych dróg oddechowych niemowlęcia, biegunki, zapalenia ucha środkowego. Mniejsze jest też ryzyko wystąpienia otyłości i cukrzycy typu 2. Przeciwskazania do karmienia piersią w okresie niemowlęcym to po stronie matki m.in. bruceloza i AIDS. Po stronie dziecka utrudnieniem w karmieniu może być słaby odruch ssący, wady serca i wady anatomiczne – rozszczep wargi i podniebienia czy niedorozwój żuchwy. Takim dzieciom należy podawać ściągnięty pokarm kobiecy.

Na korzyści z karmienia piersią dla kobiet wskazał kierownik Kliniki Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka w Instytucie Matki i Dziecka prof. Paweł Krajewski. Do korzyści krótkoterminowych zaliczył wtórny brak miesiączki, skrócenie okresu depresji poporodowej i szybszą utratę masy ciała, do długoterminowych zaś zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka piersi i raka jajników w okresie pomenopauzalnym. Jak poinformował, u kobiet, które karmiły piersią dłużej niż 12 miesięcy, ryzyko zachorowania na raka piersi zmniejsza się o 26%, a na raka jajnika o 37%. Rzadziej występuje także cukrzyca typu 2.

„Mleko kobiece zawiera wyjątkową mieszankę składników przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych, przeciwzapalnych i immunoregulujących oraz żywe komórki, które uczestniczą w rozwoju układu immunologicznego dziecka” – wyliczała kierownik Kliniki Neonatologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu prof. Barbara Królak-Olejnik. Jak dodała, mikrobiota pokarmu kobiecego jest źródłem filotypów bakterii, które kolonizują przewód pokarmowy dziecka, wspomagając trawienie, syntezę witamin i odporność nieswoistą. Przywołała też opinie ekspertów Amerykańskiej Akademii Pediatrii, według których dodatkowa żywność podawana dziecku karmionemu piersią przed ukończeniem 6. miesiąca nie przynosi mu korzyści ani we wzrastaniu, ani w rozwoju, ani w niedoborze żelaza, a może być związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nadwagi lub otyłości. Zalecane jest zatem wyłączenie żywienia uzupełniającego do 6. miesiąca.


Źródło: Senat RP

Serwis jest rzetelnym źródłem informacji o bezpłatnych produktach leczniczych dla dzieci i niepełnoletniej młodzieży. Osoby zainteresowane sprawdzą tutaj, czy lek jest refundowany, a także przejrzą jego szczegółowy opis, uwzględniający m.in. dawkowanie, wskazania, przeciwwskazania, ostrzeżenia specjalne, działania niepożądane, interakcje itd. Wystarczy wpisać do wyszukiwarki nazwę preparatu, by już po chwili otrzymać potrzebne dane.

Warto zwrócić uwagę na informacje dotyczące odpłatności, ponieważ serwis zapewnia dostęp nie tylko do opisów refundowanych leków, lecz także innych produktów sprzedawanych w polskich aptekach. Do wyszukiwarki można również wpisać nazwę konkretnej choroby - system wskaże preparaty stosowane w jej leczeniu.

Opisy produktów leczniczych będą aktualizowane co 2 miesiące wraz z wejściem w życie kolejnego obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Warto zaglądać tu regularnie również ze względu na publikowane w serwisie aktualności dotyczące bezpłatnych leków oraz informacje z zakresu zdrowia i profilaktyki u dzieci i młodzieży.

O programie Bezpłatne leki dla dzieci i młodzieży

1 września 2023 roku poszerzył się krąg osób uprawnionych do nieodpłatnego uzyskania leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych - nowymi beneficjentami stały się dzieci oraz młodzież do 18. roku życia. Przysługujące im darmowe produkty zostały wyszczególnione w załączniku D1 listy refundacyjnej, który będzie aktualizowany przez resort zdrowia co 2 miesiące.

W pierwszym wykazie “18-” uwzględniono 2800 leków rozumianych jako indywidualne kody GTIN i prawie 280 substancji czynnych. Beneficjenci programu otrzymają bezpłatnie produkty stosowane w leczeniu różnych dolegliwości, w tym m.in. leki antyhistaminowe, hipoglikemizujące, hormonalne, immunostymulujące, immunosupresyjne, okulistyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwzakaźne, przeciwdrgawkowe itd.

Jeśli lekarz rozpozna u niepełnoletniego pacjenta schorzenie, którego leczenie objęte jest refundacją, to na recepcie w polu “kod uprawnień dodatkowych” wpisze “DZ”. Symbol ten może współwystępować z symbolem “DN” oznaczającym dziecko nieubezpieczone. Bezpłatne produkty lecznicze przysługują również obywatelom Ukrainy, którzy przyjechali do Polski z powodu wojny w ich państwie i którzy mają nadany numer PESEL.