Tabletka tabletce nierówna, czyli o nowoczesnych postaciach leku

Dlaczego dany lek jest w formie tabletki, kapsułki czy płynu - tłumaczą farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w najnowszym filmie opublikowanych w cyklu edukacyjnym "Teraz już wiem". Projekt dofinansowany przez resort edukacji i nauki służy popularyzacji wiedzy.

Specjaliści z Uniwersytetu Medycznego (UMB) w przystępnej formie tłumaczą w realizowanych filmach różne zagadnienia związane ze zdrowiem i leczeniem, przy okazji angażując w tematykę młodych ludzi. Filmom zamieszczanym w internecie towarzyszą bowiem konkursy z nagrodami.

Najnowszy film pt. "Tabletka tabletce nierówna, czyli o nowoczesnych postaciach leku" opowiada o tym, czym są leki, jakie mają formy (postaci) i z czego te postaci leków wynikają.

 

 

Kierownik Zakładu Farmacji Stosowanej UMB prof. Katarzyna Winnicka wyjaśniła, że lek jest substancją lub mieszaniną substancji leczniczych, które są stosowane w celach terapeutycznych w chorobie, ale też w profilaktyce chorób lub nawet w diagnostyce.

"Należy podkreślić, że substancji leczniczych nie stosuje się samodzielnie. W procesie produkcji leków łączy się je z substancjami pomocniczymi, substancjami obojętnymi, dzięki którym uzyskuje się pożądaną dla danego leku formę, czyli postać. I to właśnie postać leku decyduje o skuteczności, o trwałości i bezpieczeństwie substancji leczniczej" - tłumaczy w opublikowanym filmie Winnicka.

Dr Marta Szekalska z tego samego zakładu wyjaśnia, że lek może mieć postać proszku, granulatu, tabletki, drażetki, kapsułki, czopku albo globulki. To stałe postacie leku. Półstałe formy to: maść, krem, żel. Do płynnych należą: roztwory, krople, zawiesiny, nalewki oraz syropy i emulsje.

Specjalistka zaznacza, że atrakcyjne formy leków są przeznaczane na dzieci. "Należy jednak pamiętać, że leki to nie cukierki i tylko rozważne ich przyjmowanie po konsultacji z lekarzem lub farmaceutą gwarantuje bezpieczeństwo i odpowiedni skutek terapeutyczny"- zaznaczyła Szekalska.

Wskazała, że to, czy dany lek jest w formie tabletki, kapsułki czy płynu to nie przypadek. "Wynika to z właściwości substancji leczniczej, substancji pomocniczych oraz choroby pacjenta, w której ma być zastosowana. Odpowiednio zaprojektowana postać leku umożliwia działanie substancji czynnej w odpowiednim miejscu i czasie" - tłumaczyła Szekalska. Dodała, że tabletki, kapsułki i drażetki to najpopularniejsze postacie leków.

Farmaceuci tłumaczą, że tabletka składa się z rdzenia, w którym jest zawarta substancja lub substancje lecznicze i otoczki, która pełni różne role, np. może maskować gorzki smak, ułatwiać połykanie, ale też chronić przewód pokarmowy przed drażniącym działaniem substancji, które użyto w tabletce. Niektóre tabletki muszą rozpaść się szybko w jamie ustnej, inne nie - tłumaczy w filmie mgr farm. Joanna Potaś z UMB. Niektóre mają otoczkę, która sprawi, że lek będzie dopiero wchłaniany w jelicie cienkim, a nie w żołądku, bo chroni w ten sposób śluzówkę żołądka.

Producenci leków oznaczają na opakowaniach jak uwalniają się substancje w lekach, czy długo czy krótko, czy mają np. spowolnione czy długie działanie.

Specjaliści podkreślają też, że tabletki i inne postaci leków to współcześnie często produkty, które powstają z wykorzystaniem nowoczesnych technologii.

UMB z udziałem widzów filmów i uczestników ogłoszonego w ramach projektu konkursu chce dodatkowo zrealizować jeszcze jeden film. Tematykę oglądający mogą wybrać w głosowaniu - poinformował PAP rzecznik UMB Marcin Tomkiel. Głosowanie trwa do 17 marca.

We wcześniej opublikowanych filmach UMB wyjaśniał np. czym są i do czego służą badania populacyjne i kliniczne oraz o badaniach molekularnych jako przyszłości medycyny.(PAP)


Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl | Izabela Próchnicka

Serwis jest rzetelnym źródłem informacji o bezpłatnych produktach leczniczych dla dzieci i niepełnoletniej młodzieży. Osoby zainteresowane sprawdzą tutaj, czy lek jest refundowany, a także przejrzą jego szczegółowy opis, uwzględniający m.in. dawkowanie, wskazania, przeciwwskazania, ostrzeżenia specjalne, działania niepożądane, interakcje itd. Wystarczy wpisać do wyszukiwarki nazwę preparatu, by już po chwili otrzymać potrzebne dane.

Warto zwrócić uwagę na informacje dotyczące odpłatności, ponieważ serwis zapewnia dostęp nie tylko do opisów refundowanych leków, lecz także innych produktów sprzedawanych w polskich aptekach. Do wyszukiwarki można również wpisać nazwę konkretnej choroby - system wskaże preparaty stosowane w jej leczeniu.

Opisy produktów leczniczych będą aktualizowane co 2 miesiące wraz z wejściem w życie kolejnego obwieszczenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Warto zaglądać tu regularnie również ze względu na publikowane w serwisie aktualności dotyczące bezpłatnych leków oraz informacje z zakresu zdrowia i profilaktyki u dzieci i młodzieży.

O programie Bezpłatne leki dla dzieci i młodzieży

1 września 2023 roku poszerzył się krąg osób uprawnionych do nieodpłatnego uzyskania leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych - nowymi beneficjentami stały się dzieci oraz młodzież do 18. roku życia. Przysługujące im darmowe produkty zostały wyszczególnione w załączniku D1 listy refundacyjnej, który będzie aktualizowany przez resort zdrowia co 2 miesiące.

W pierwszym wykazie “18-” uwzględniono 2800 leków rozumianych jako indywidualne kody GTIN i prawie 280 substancji czynnych. Beneficjenci programu otrzymają bezpłatnie produkty stosowane w leczeniu różnych dolegliwości, w tym m.in. leki antyhistaminowe, hipoglikemizujące, hormonalne, immunostymulujące, immunosupresyjne, okulistyczne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, przeciwwirusowe, przeciwbólowe, przeciwzakaźne, przeciwdrgawkowe itd.

Jeśli lekarz rozpozna u niepełnoletniego pacjenta schorzenie, którego leczenie objęte jest refundacją, to na recepcie w polu “kod uprawnień dodatkowych” wpisze “DZ”. Symbol ten może współwystępować z symbolem “DN” oznaczającym dziecko nieubezpieczone. Bezpłatne produkty lecznicze przysługują również obywatelom Ukrainy, którzy przyjechali do Polski z powodu wojny w ich państwie i którzy mają nadany numer PESEL.